Dieta dla osób z nadczynnością tarczycy – zasady i zalecenia żywieniowe
Nadczynność tarczycy to schorzenie, które może znacząco wpływać na codzienne życie, a odpowiednia dieta staje się kluczowym elementem w zarządzaniu jego objawami. Osoby z tym problemem muszą zadbać o to, aby ich jadłospis był nie tylko zbilansowany, ale także dostosowany do zwiększonego zapotrzebowania na składniki odżywcze. Warto wiedzieć, jakie produkty spożywcze mogą wspierać organizm w walce z nadmierną produkcją hormonów tarczycy, a które z nich należy unikać, by nie pogarszać stanu zdrowia. Zrozumienie zasad zdrowego żywienia w kontekście nadczynności tarczycy może przyczynić się do poprawy jakości życia oraz wspomóc proces leczenia.
Wprowadzenie do diety dla osób z nadczynnością tarczycy
Dieta dla osób z nadczynnością tarczycy ma kluczowe znaczenie w procesie leczenia tej przypadłości. Osoby borykające się z tym schorzeniem powinny zwracać szczególną uwagę na zasady zdrowego odżywiania, aby nie osłabiać swojego organizmu. Istotne jest dostosowanie kaloryczności diety do indywidualnych potrzeb. W przypadku niedowagi warto zwiększyć jej kaloryczność o 15-25%. Zaleca się spożywanie 4-5 posiłków dziennie, z odstępami wynoszącymi przynajmniej 3 godziny. Przy wyraźnej nadczynności można rozważyć nawet 6-7 drobnych, energetycznych posiłków.
W jadłospisie powinny znaleźć się źródła białka, takie jak:
- chude mięso,
- ryby,
- jajka,
- nasiona roślin strączkowych.
Białko powinno stanowić od 12% do 15% całkowitej wartości energetycznej diety. Ponadto korzystne są oliwa z oliwek i orzechy, które dostarczają cennych tłuszczów. Nie można zapominać o pełnoziarnistych produktach zbożowych oraz warzywach bogatych w błonnik.
Zaleca się unikanie:
- wysoko przetworzonych produktów,
- produktów, które mogą potęgować objawy nadczynności tarczycy.
Równie ważne jest zapewnienie odpowiedniej ilości minerałów i witamin wspierających metabolizm oraz ogólne samopoczucie pacjentów.
Zalecenia żywieniowe w nadczynności tarczycy
Osoby borykające się z nadczynnością tarczycy powinny szczególnie zadbać o odpowiednio zbilansowaną dietę, uwzględniając przy tym określone zalecenia żywieniowe. Istotne składniki odżywcze to białka, węglowodany oraz tłuszcze roślinne. Oto zalecane proporcje:
- białko powinno stanowić około 12-15% wartości energetycznej posiłków, najlepiej z produktów pochodzenia zwierzęcego,
- węglowodany powinny stanowić od 50 do 70% codziennego spożycia energii,
- tłuszcze roślinne powinny oscylować między 20 a 35% wartości energetycznej posiłków.
Nie można również zapominać o błonniku pokarmowym – jego dzienna ilość powinna wynosić od 20 do 40 g. Ważne jest, aby dieta była bogata w jod i selen, ponieważ te minerały mają kluczowe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Dodatkowo antyoksydanty wspierają nasz układ odpornościowy i pełnią istotną rolę w zachowaniu zdrowia.
Z drugiej strony, warto unikać nadmiaru jodu oraz ograniczyć spożycie tłustych i smażonych potraw. Należy także ograniczyć kawę i mocną herbatę oraz całkowicie wyeliminować palenie tytoniu. Odpowiednie zarządzanie dietą może znacząco pomóc w łagodzeniu objawów nadczynności tarczycy i poprawie ogólnego stanu zdrowia pacjentów.
Jakie składniki odżywcze są ważne?
W diecie osób z nadczynnością tarczycy niezwykle ważne jest dostarczanie różnorodnych składników odżywczych, które wspierają prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Białko powinno stanowić od 12 do 15% całkowitej wartości energetycznej diety, co pomaga w budowie i regeneracji tkanek. Węglowodany natomiast powinny dostarczać od 50 do 70% energii — warto wybierać te o niskim indeksie glikemicznym, aby stabilizować poziom cukru we krwi.
Tłuszcze w codziennym jadłospisie warto czerpać przede wszystkim z roślinnych źródeł, takich jak oliwa z oliwek czy orzechy. Osoby borykające się z nadczynnością tarczycy mają również zwiększone zapotrzebowanie na witaminy, zwłaszcza:
- witaminę A,
- witaminę C,
- witaminy z grupy B.
Ważne są również minerały, takie jak żelazo i jod, które odgrywają kluczową rolę w produkcji hormonów tarczycowych.
Dieta powinna być bogata w świeże warzywa i owoce, które dostarczają nie tylko błonnika, ale także antyoksydantów wspierających układ odpornościowy oraz redukujących stres oksydacyjny. Zrównoważone podejście do żywienia uwzględniające te składniki przyczynia się do poprawy samopoczucia i zdrowia osób dotkniętych nadczynnością tarczycy.
Jaką rolę odgrywają jod i selen w diecie?
Jod i selen odgrywają niezwykle istotną rolę w diecie osób z nadczynnością tarczycy. Jod, jako kluczowy pierwiastek, jest niezbędny do produkcji hormonów tarczycy; jego dzienne spożycie powinno wynosić około 150 μg. Niedobór tego minerału może prowadzić do problemów z funkcjonowaniem tarczycy, co negatywnie wpływa na regulację metabolizmu.
Selen również wspiera działanie gruczołu tarczowego. Jest on konieczny do prawidłowego metabolizmu hormonów oraz pomaga chronić komórki przed stresem oksydacyjnym. Odpowiednia ilość selenu w diecie wspomaga także detoksykację organizmu. Badania sugerują, że suplementacja tego pierwiastka może być korzystna dla osób borykających się z chorobami tarczycy, choć warto pamiętać o ryzyku związanym z jego nadmiarem.
Właściwie zbilansowana dieta bogata w jod i selen ma kluczowe znaczenie dla regulacji hormonów tarczycy oraz zapobiegania ich nadmiarowi, co jest szczególnie ważne dla zdrowia osób cierpiących na nadczynność tego gruczołu.
Dlaczego antyoksydanty i witaminy są ważne?
Antyoksydanty oraz witaminy odgrywają kluczową rolę w zdrowym żywieniu, szczególnie dla osób z nadczynnością tarczycy. Na przykład, witamina C działa jako silny antyoksydant, który neutralizuje wolne rodniki, wspierając nasz układ immunologiczny i wykazując działanie przeciwzapalne. Dla osób borykających się z nadczynnością tarczycy odpowiednia pomoc dla organizmu jest niezwykle istotna.
Witaminy są niezbędne do prawidłowego przebiegu metabolizmu i funkcjonowania całego ciała. Witamina C wspomaga procesy regeneracyjne oraz wzmacnia odporność na infekcje. Dlatego osoby z nadczynnością tarczycy powinny zwrócić uwagę na dietę bogatą w produkty pełne antyoksydantów i witamin, co może przyczynić się do złagodzenia objawów tej choroby.
Włączenie do codziennego jadłospisu owoców i warzyw obfitujących w te składniki przynosi liczne korzyści zdrowotne. Doskonałymi przykładami są:
- jagody,
- cytrusy,
- zielone liście warzywne.
Oprócz dostarczania istotnych substancji odżywczych mają one także korzystny wpływ na zdrowie osób z problemami związanymi z tarczycą.
Co jeść przy nadczynności tarczycy?
Osoby z nadczynnością tarczycy powinny szczególnie zadbać o swoją dietę. Warto, aby była ona bogata w:
- pełnoziarniste produkty,
- chude mięsa,
- ryby,
- świeże warzywa,
- owoce.
Kluczowym elementem jest błonnik, który wspiera prawidłowe trawienie i pomaga utrzymać stabilny poziom cukru we krwi.
Spożywanie produktów zawierających kwasy omega-3, takich jak tłuste ryby – na przykład łosoś czy makrela – przynosi korzyści zdrowotne dzięki działaniu przeciwzapalnemu i korzystnemu wpływowi na serce. Również zupy stanowią doskonały sposób na wzbogacenie diety w witaminy i minerały; można je przyrządzać z warzyw oraz chudego mięsa lub ryb, co gwarantuje odpowiednią ilość białka i składników odżywczych.
Nie zapominajmy o orzechach jako źródle zdrowych tłuszczów oraz cennych mikroelementów. Różnorodność w diecie jest kluczowa dla dostarczenia wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Zaleca się unikanie przetworzonych produktów oraz nadmiaru cukru, ponieważ mogą one negatywnie wpływać na zdrowie osób z nadczynnością tarczycy.
Jakie produkty spożywcze są zalecane w diecie?
Osoby z nadczynnością tarczycy powinny zwrócić uwagę na swoje nawyki żywieniowe, wybierając chude mięsa, takie jak kurczak czy indyk, a także ryby bogate w kwasy omega-3. Doskonałym przykładem są łosoś i sardynki, które nie tylko smakują wybornie, ale również dostarczają cennych składników odżywczych.
Warto wzbogacić swoją dietę o orzechy, szczególnie włoskie i migdały. Te smakołyki to doskonałe źródło zdrowych tłuszczów oraz błonnika pokarmowego. Również pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak brązowy ryż czy różnorodne kasze, przyczyniają się do lepszego trawienia, a także pomagają utrzymać stały poziom energii przez cały dzień.
Nie można zapominać o warzywach – brokuły i szpinak to tylko niektóre z nich – oraz owocach takich jak jabłka czy jagody. Ich wysoka zawartość witamin i minerałów czyni je kluczowymi elementami diety.
Jednak należy pamiętać o ograniczeniu jodu; dlatego warto unikać takich produktów jak wodorosty czy algi morskie. Istotne jest także dostarczanie odpowiednich ilości błonnika pokarmowego oraz kwasów omega-3, które wspierają funkcjonowanie tarczycy i ogólne zdrowie organizmu.
Dieta przy nadczynności tarczycy – niewskazane produkty spożywcze
Osoby cierpiące na nadczynność tarczycy powinny szczególnie zwracać uwagę na to, co ląduje na ich talerzach. Warto unikać:
- tłustych mięs, takich jak wieprzowina czy wołowina, które obfitują w nasycone tłuszcze,
- ostrych przypraw, które mogą zwiększać pobudliwość układu nerwowego i nasilać objawy,
- surowych warzyw krzyżowych, takich jak kapusta, brokuły i kalafior, które zawierają goitrogeny,
- produktów sojowych i ich pochodnych, które mogą zakłócać prawidłowe funkcjonowanie tarczycy,
- produktów bogatych w jod, takich jak sól jodowana, ryby morskie i algi morskie, które mogą prowadzić do nadmiaru tego pierwiastka w organizmie.
Nie można również zapominać o ograniczeniu przetworzonej żywności oraz fast foodów, które często zawierają szkodliwe tłuszcze trans oraz różnorodne chemiczne dodatki. Dlatego dbanie o zdrową dietę jest kluczowe dla stabilizacji stanu zdrowia u osób borykających się z tym schorzeniem.
Jakie produkty są bogate w goitrogeny?
Produkty bogate w goitrogeny to przede wszystkim warzywa krzyżowe, takie jak:
- brokuły,
- kapusta,
- kalafior,
- brukselka.
Substancje te mogą hamować produkcję hormonów tarczycy. Dlatego osoby z nadczynnością tego gruczołu powinny unikać ich spożywania na surowo, ponieważ mogą one negatywnie wpływać na jego funkcjonowanie.
Inne źródła goitrogenów to:
- soja,
- niektóre orzechy, w tym orzechy włoskie.
Dla tych, którzy borykają się z problemami hormonalnymi związanymi z tarczycą, kluczowe jest ograniczenie tych produktów w diecie. Warto być świadomym tego, co znajduje się na naszym talerzu, aby wspierać zdrowie tego niezwykle ważnego gruczołu.
Jakie są ograniczenia w spożyciu glutenu i laktozy?
Osoby z nadczynnością tarczycy powinny szczególnie zwrócić uwagę na to, co jedzą, a zwłaszcza na gluten i laktozę, jeśli borykają się z nietolerancjami pokarmowymi. Gluten, który jest białkiem obecnym w pszenicy, życie i jęczmieniu, może powodować problemy trawienne oraz inne nieprzyjemne objawy u osób cierpiących na celiakię lub mających nietolerancję tego składnika. Redukcja jego spożycia często prowadzi do poprawy samopoczucia i zmniejszenia dolegliwości związanych z nadczynnością tarczycy.
Z kolei laktoza to cukier znajdujący się w mleku i produktach mlecznych. Osoby dotknięte nietolerancją laktozy mogą doświadczać:
- bólu brzucha,
- wzdęć,
- biegunek po spożyciu tych produktów.
W takich sytuacjach warto pomyśleć o zastąpieniu tradycyjnego nabiału produktami bezlaktozowymi lub roślinnymi.
Dobrym krokiem jest również konsultacja z dietetykiem. Taki specjalista pomoże określić indywidualne ograniczenia dotyczące spożycia glutenu i laktozy. Odpowiednio dobrana dieta może przyczynić się do lepszego kontrolowania objawów nadczynności tarczycy oraz ogólnej poprawy stanu zdrowia pacjentów.
Jaki wpływ ma alkohol na organizm?
Alkohol ma szkodliwy wpływ na nasze ciało, zwłaszcza w przypadku osób cierpiących na nadczynność tarczycy. Jego spożywanie może prowadzić do:
- zaburzeń metabolicznych,
- zaostrzenia objawów choroby,
- nerwowości,
- szybkiego tętna.
Regularne picie zwiększa ryzyko:
- uszkodzenia wątroby,
- problemów kardiologicznych,
co jest szczególnie niebezpieczne dla tych z zaburzeniami hormonalnymi.
Osoby z nadczynnością tarczycy powinny zdecydowanie unikać alkoholu. Rezygnacja z niego wspiera proces leczenia i regeneracji organizmu. Dieta pozbawiona alkoholu ułatwia kontrolowanie objawów oraz może znacząco poprawić ogólny stan zdrowia. Warto mieć na uwadze, że nawet niewielkie ilości alkoholu mogą negatywnie wpłynąć na skuteczność terapii i ogólne samopoczucie pacjenta.
Dbajmy o zdrowie poprzez unikanie alkoholu!
Wpływ diety w leczeniu nadczynności tarczycy
Dieta odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu nadczynnością tarczycy. Starannie zbilansowany jadłospis może pomóc w regulacji wydzielania hormonów tarczycy oraz złagodzić objawy związane z tą chorobą. Ważne jest, aby dostarczyć organizmowi niezbędne składniki odżywcze, takie jak białka, witamin i minerały, co znacząco przyczynia się do poprawy ogólnego zdrowia.
W przypadku nadczynności tarczycy zaleca się:
- ograniczenie spożycia jodu, ponieważ jego nadmiar może zaostrzać problemy zdrowotne,
- kaloryczną dietę, gdzie udział białka powinien wynosić 12-15% całkowitej wartości energetycznej posiłków,
- włączenie tłuszczy roślinnych oraz węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym.
Badania wskazują, że dieta bogata w goitrogeny, obecne na przykład w warzywach krzyżowych takich jak brokuły czy kapusta, może wspierać prawidłową regulację hormonów tarczycy. Regularne spożywanie 4-5 posiłków dziennie oraz unikanie diet ubogoenergetycznych sprzyja utrzymaniu równowagi hormonalnej.
Odpowiedni dobór pokarmów jest kluczowym aspektem leczenia nadczynności tarczycy. Wpływa on nie tylko na samopoczucie pacjenta, ale także na prawidłowe funkcjonowanie gruczołu tarczowego.
Jak dieta wpływa na hormony tarczycy?
Dieta pełni niezwykle istotną rolę w regulacji hormonów tarczycy, co ma szczególne znaczenie w przypadku nadczynności. Kluczowe składniki odżywcze, takie jak jod i selen, są niezbędne do ich produkcji. Jod wspiera syntezę tyroksyny (T4) oraz trijodotyroniny (T3), podczas gdy selen wpływa na ich metabolizm oraz konwersję.
Warto zadbać o zbilansowaną dietę, która dostarcza odpowiednią ilość białka. Ten makroskładnik jest nie tylko ważny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale także pomaga stabilizować poziom cukru we krwi i wspiera regenerację tkanek. Wprowadzenie węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym sprzyja utrzymaniu równowagi energetycznej i zapobiega nagłym skokom insuliny, które mogą negatywnie wpłynąć na hormony tarczycy.
Nie można zapominać o zdrowych tłuszczach; kwasy omega-3 mają właściwości przeciwzapalne i korzystnie oddziałują na układ hormonalny. Dlatego też starannie dobrana dieta może znacząco wpłynąć na regulację hormonalną. Jej niedobory mogą zaostrzyć problemy osób z nadczynnością tarczycy.
Jakie są przemiany metaboliczne a dieta?
Osoby cierpiące na nadczynność tarczycy doświadczają znacznego przyspieszenia procesów metabolicznych, co wiąże się z większym zapotrzebowaniem na energię. W tym kontekście odpowiednio skomponowana dieta ma kluczowe znaczenie. Dobrze zbilansowane składniki odżywcze nie tylko pomagają w utrzymaniu zdrowia, ale również wspierają procesy regeneracyjne organizmu.
W planie żywieniowym należy uwzględnić:
- zwiększone potrzeby kaloryczne,
- dostarczenie istotnych składników, takich jak białka, witaminy i minerały,
- regularne posiłki, które są niezbędne do właściwego funkcjonowania organizmu.
Dieta bogata w zdrowe tłuszcze, pełnowartościowe białka oraz złożone węglowodany sprzyja optymalizacji metabolizmu. Ważne jest także monitorowanie ilości spożywanych kalorii; ich niewystarczająca podaż może prowadzić do efektu jo-jo lub osłabienia organizmu. Prawidłowe odżywianie powinno również obejmować antyoksydanty oraz inne składniki, które wspierają układ odpornościowy i regulują procesy metaboliczne.
Przykładowy jadłospis w nadczynności tarczycy
Przykładowy jadłospis dla osób z nadczynnością tarczycy powinien być zróżnicowany, zdrowy i pełen wartościowych składników odżywczych. Dzięki temu planowi, organizm ma szansę skuteczniej zmierzyć się z tą chorobą. Oto propozycje na 7-dniowy program żywieniowy.
- Dzień 1:
- Śniadanie: Tortilla pełnoziarnista z serkiem wiejskim oraz wędliną,
- Drugie śniadanie: Jogurt naturalny z płatkami owsianymi i świeżymi owocami,
- Obiad: Kotlet z indyka podany z gotowanymi ziemniakami i surówką marchewkową,
- Podwieczorek: Budyń waniliowy z musem owocowym,
- Kolacja: Jajecznica na parze, sałatka warzywna oraz twarożek z rzodkiewką.
- Dzień 2:
- Śniadanie: Owsianka na mleku roślinnym, wzbogacona orzechami i miodem,
- Drugie śniadanie: Smoothie owocowe (banan, szpinak, jogurt),
- Obiad: Pieczony łosoś ze szparagami oraz kaszą jaglaną,
- Podwieczorek: Sałatka owocowa,
- Kolacja: Zupa jarzynowa wraz z pieczywem pełnoziarnistym.
- Dzień 3:
- Śniadanie: Jajka na miękko ze szczypiorkiem i chlebem razowym,
- Drugie śniadanie: Marchewki baby lub pokrojone warzywa do chrupania,
- Obiad: Gulasz drobiowy serwowany z brązowym ryżem oraz brokułami gotowanymi na parze,
- Podwieczorek: Musli bez dodatku cukru,
- Kolacja: Sałatka grecka (ogórek, pomidor, feta).
- Dzień 4:
- Śniadanie: Tosty pełnoziarniste z awokado i pomidorem,
- Drugie śniadanie: Jogurt naturalny wzbogacony nasionami chia,
- Obiad: Makaron pełnoziarnisty w sosie pomidorowym podawany z grillowanym kurczakiem,
- Podwieczorek: Mieszane orzechy (np. migdały, orzechy włoskie),
- Kolacja: Kremowa zupa dyniowa.
- Dzień 5:
- Śniadanie: Placki owsiane przygotowane na bazie jajek i bananów,
- Drugie śniadanie: Zielone smoothie (szpinak, jabłko, imbir),
- Obiad: Duszona cielęcina w sosie własnym serwowana z puree ziemniaczanym,
- Podwieczorek: Sezonowa sałatka owocowa,
- Kolacja: Quinoa ze szpinakiem oraz fetą.
- Dzień 6:
- Śniadanie: Jajecznica ze świeżymi warzywami smażona na oleju rzepakowym,
- Drugie śniadanie: Kefir naturalny,
- Obiad: Ryba pieczona w folii cytrynowej,
- Podwieczorek: Domowy batonik musli,
- Kolacja: Zupa ogórkowa.
- Dzień 7:
- Śniadanie: Pudding chia przygotowany dzień wcześniej,
- Drugie śniadanie: Jabłko lub inny sezonowy owoc,
- Obiad: Kurczak duszony w sosie curry podany razem z ryżem basmati,
- Podwieczorek: Grillowane lub pieczone warzywa,
- Kolacja: Sałatka tabbouleh.
Taki plan żywieniowy dostarcza białka, błonnika oraz niezbędnych witamin i minerałów. Nie zapomnij również o regularnym piciu wody oraz ograniczeniu produktów bogatych w goitrogeny dla lepszego samopoczucia!
Jak wygląda plan żywieniowy na tydzień?
Plan żywieniowy dla osób z nadczynnością tarczycy wymaga starannego zbilansowania oraz dostosowania do specyficznych potrzeb każdej osoby. Warto wprowadzić 4-5 posiłków dziennie, które będą bogate w białko, błonnik i zdrowe tłuszcze.
Przykładowy jadłospis na poniedziałek:
- Śniadanie: Jajecznica z pomidorami i szczypiorkiem,
- Drugie śniadanie: Jogurt naturalny z orzechami,
- Obiad: Pieczony łosoś z warzywami na parze,
- Podwieczorek: Smoothie owocowe,
- Kolacja: Sałatka z tuńczykiem, awokado i zielonymi liśćmi.
Wtorkowy jadłospis:
- Śniadanie: Owsianka z owocami sezonowymi,
- Drugie śniadanie: Marchewki ze hummusem,
- Obiad: Grillowany kurczak podany z kaszą jaglaną i brokułami,
- Podwieczorek: Jabłko z masłem orzechowym,
- Kolacja: Zupa kremowa z dyni.
W miarę upływu tygodnia warto wprowadzać różnorodne potrawy, takie jak sałatki, dania mięsne czy rybne. Na przykład w środę na śniadanie można przygotować omlet ze szpinakiem lub serwować grecką sałatkę na kolację. Dobrym pomysłem jest także sięganie po orzechy jako przekąski oraz unikanie produktów bogatych w goitrogeny, takich jak soja czy kapusta.
Różnorodność posiłków przyczynia się do utrzymania właściwego poziomu składników odżywczych, co pozytywnie wpływa na samopoczucie osób dotkniętych nadczynnością tarczycy.
Jakie są przykłady zdrowych posiłków?
Przykłady zdrowych posiłków dla osób z nadczynnością tarczycy powinny być dobrze zbilansowane i pełne wartościowych składników odżywczych. Oto kilka pysznych inspiracji:
- Sałatki: Skomponuj sałatkę z świeżych, sezonowych warzyw, takich jak szpinak, pomidory oraz ogórki, wzbogac ją o białko, na przykład w postaci grillowanego kurczaka lub tuńczyka,
- Zupy: Zupa warzywna na bazie aromatycznego bulionu to znakomity wybór, dodaj do niej soczewicę lub ciecierzycę, aby wzbogacić ją o błonnik oraz dodatkowe białko,
- Dania rybne: Rozważ spróbowanie wędzonej makreli lub pieczonej ryby skropionej sokiem z cytryny i posypanej świeżymi ziołami, to doskonałe źródło kwasów omega-3,
- Komosa ryżowa: Dania przygotowane na bazie komosy ryżowej świetnie sprawdzą się zarówno jako samodzielna sałatka, jak i dodatek do mięsa,
- Ciecierzyca: Potrawy takie jak hummus czy curry z ciecierzycą to nie tylko smaczne, ale również pożywne źródło białka roślinnego.
Każdy posiłek warto komponować tak, aby zawierał odpowiednie proporcje białka, zdrowych tłuszczów oraz błonnika. Taki sposób odżywiania wspomaga organizm w procesie leczenia oraz pomaga utrzymać równowagę hormonalną.